Fark Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahu Büyükkuşoğlu Serter, 42 Maslak’ta faaliyete geçen Fark Labs ile ilgili olarak, “Burası geleceğimizi tasarladığımız ve keşfettiğimiz bir laboratuvar . İnovasyon merkezi de denebilir. Burada her konuda çalışmalar yapılıyor. Sadece holdingin işleri değil, tüm alanlara açık” diyor.
Fark Holding, bu yılın başında İstanbul 42 Maslak’ta Fark Labs adıyla “geleceği tasarlamak” amacıyla bir laboratuvar kurdu. İsmi laboratuvar olsa da burası aslında bir inovasyon merkezi. Burada Fark Holding bünyesindeki Farplas’ın AR-GE merkezinin yanı sıra F+Ventures, Comodif, CSUM, Arya Kadın Yatırım Platformu’nun yatırım yaptığı şirketler de yer alıyor. Fark Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahu Büyükkuşoğlu Serter, mobilite konusuna odaklandıklarını belirterek bu konuda çalışmalar yapmak isteyenleri Fark Labs’e davet ediyor.
Geçtiğimiz yıl Fark Holding 230 milyon euro ciro gerçekleştirdi. Holding şirketlerinden Farplas’ın cirosu ise 170 milyon euro oldu. Grup 12 milyon euro’luk yatırım gerçekleştirdi. Bu yıl yatırımlara devam ettiklerini belirten Serter; Rusya, Tayland ve Kuzey Amerika’da stratejik ortaklık ya da satın alma fırsatlarına baktıklarını söylüyor. Diğer yandan, Türkiye’deki fabrikada dijitalleşme yatırımları sürüyor. Mevcut işlerini yüzde yüz büyütmek istediklerine dikkat çeken Serter, 5 yıl Sonar Grup cirosunun yüzde 20’sinin mobilite işlerinden gelmesini planladıklarını söylüyor. Fortune Türkiye’nin hazırladığı en güçlü 50 kadın listesinde de yer alan Ahu Büyükkuşoğlu Serter, babasının ve amcasının 1968 yılında, taşıt araçları ve ekipmanlarının imalat ve bakımını yapmak amacıyla kurduğu aile şirketini yurt dışına açtı. Kurduğu Arya Kadın Yatırım Platformu ile girişimci kadınları desteklerken, Galata Business Angels’ın da yatırımcıları arasında yer alıyor.
Serter sorularımızı yanıtladı:
2018 yılı Fark Holding için nasıl geçti? 2019 hedefleriniz nelerdir?
Geçtiğimiz yıl Türkiye açısından zor bir yıldı. Bu dönemi işlerimize önem vererek, müşterilerimizle görüşerek iyi yönettiğimizi düşünüyorum. Diğer yandan, ihracat ağırlıklı çalıştığımız için daha şanslıydık diyebilirim. Bu dönem, projelerimizi etkilemedi. Yatırımlarımıza devam ediyoruz. Farplas olarak “oyunu değiştiren hikâyeler yazmak” için harekete geçmiştik. Bu hedefimizi sürdürüyoruz. Bildiğiniz gibi dünyada teknolojinin etkisiyle değişen bir konjonktür var. Otomotiv sanayinde de mobilite öne çıkıyor. Buna odaklanıyoruz. Global anlamda büyüme projelerimizi devam ettiriyoruz. Rusya, Tayland ve Kuzey Amerika pazarlarına bakıyoruz. Ortaklık ya da satın alma planlarımız var. Hırvatistan ve Romanya’da kendi know how’ımızın yarattığı bir iş modeli ile açılım yaptık. Eskiden bize yapılanı, biz şimdi Avrupalı’ya yapıyoruz. Know how ve satış bizden, üretim onlardan ortak iş yapıyoruz.
Neden Rusya, Kuzey Amerika ve Tayland’da yatırım planlıyorsunuz?
Rusya büyüyen bir pazar. Halihazırda müşterilerimizin olduğu bir yer. Kuzey Amerika’da da son dönemde kişisel yatırımım Mata ile bir tecrübemiz oluştu. Oradaki pazar büyüklüğü bir avantaj sağlayacaktır. Bizim gibi üretim tecrübesi olan şirketlerin bu pazara katacağı çok şey var. Diğer yandan, yakın bir zamanda araç üretiminin yüzde 80’inin Asya’ya kayacağını düşünüyoruz ve bu nedenle Tayland’da da yatırımımız olsun istiyoruz. Farareo’da Taylandlı bir ortağımız var. Kendi ülkelerinde oldukça güçlüler. Biz de Asya pazarına kayacak üretimden pay almak istiyoruz.
Türkiye’deki yatırımlar sürüyor.
Türkiye’deki fabrikamızda dijital dönüşüm yatırımımız devam ediyor. 3.5 milyon euroluk sadece dijital dönüşüm yatırımız bulunuyor. Geçen yıl Türkiye İhracatçılar Meclisi’nden en inovatif şirket ödülünü aldık Bu yıl Turquality’e de başvuracağız. Yurt içinde dijitalleşme hedefimiz var, yurt dışında da global bir tedarikçi olmayı hedefliyoruz.
Gelirleriniz ne kadarını yurtdışından sağlamayı planlıyorsunuz?
Şu anda gelirlerimizin yüzde 80’i dolaylı ihracattan geliyor. Hedefimiz beş sene sonra grup gelirlerimizin yüzde 20’sinin mobilite işlerinden, yüzde 30’unun da yurt dışında yaptığımız açılımlardan gelmesi. Mevcut işlerimizi de büyütürken; cirodan çok, karlılığa odaklandığımız bir dönemdeyiz.
42 Maslak’ta bu yıl Fark Labs’i açtınız? Bundan bahseder misiniz?
Burası geleceğimizi tasarladığımız ve keşfettiğimiz bir laboratuvar. İnovasyon Merkezi de denebilir. Ama İnovasyon Merkezi sadece bir ürün grubunu çıkarmak için kuruluyor. Burada ise şirket markalaşmasından, eğitim programlarına kadar her konuda çalışmalar var. Sadece holdingin işlerine değil, tüm alanlara açık. Farplas’ın AR-GE merkezinin bir devamı da var, internet bağlantılı araçlarla ilgili işler de var. F+ Ventures, Comodif, CSUM (Creative Solutions on Urban Mobility), Arya Yatırım Platformu’nun yatırım yaptığı şirketlerin yanı sıra kişisel yatırımım Hecha, Miss Locma ve otel markalarımız da burada. Birbiriyle ilgisiz gibi görünen işlerin birbirlerinden neler öğrenebileceklerini görüyoruz. Türkiye’de özellikle mobilite konusunda çalışmalar yapan herkes burada çalışmalar yapsın istiyoruz. Fark Labs için beş değer belirledik. Bu değerlere sahip insanlarla burada bir şeyler yapmak istiyoruz. Amacı olacak, motive olacak, daima ileri gitmek isteyen, tutkulu ve ısrarcı insanlarla çalışacağız. Onlara kurumların içinde girişimci olma imkanı vereceğiz. Fark Labs’in logosuna baktığınızda çok renkli, ama net olmayan boşluklar var. O boşluklar bizim büyüme alanlarımız. Burada kendi işlerimizi ortaklıklarla büyütmeyi planlıyoruz. Yani büyürken büyüteceğiz. Arya Kadın Yatırım Platformu’nda öğrendiğimiz ‘kazanırken kazandırmak’ misyonunu Fark Labs’e de taşıyoruz. Logomuzdaki boşluklar yeni insanlar ve fikirlere yer açmak anlamına geliyor. Bizim kabiliyetli insanlara, akıl payına ihtiyacımız var, yer doldurmaya değil Diğer yandan mobilitenin gerçek sahipleri bugün gençler. Tüm kuralları onların tercihleri belirleyecek. O yüzden gençlerin yaptığı mobilite projeleri birinci önceliğimiz. Örneğin, Fark Labs olarak mikromobilitenin önemli bir sorunu çözdüğüne ve bu konudaki iş modellerinin hızla çoğalacağını düşünüyoruz. Bu konuyu araştıran Fark Labber mühendislerimiz kafalarında kaskla scooterla sokakta dolaşıyorlar, ulaşımlarını da scooterlarla çözüyor ve bu konudaki problem ve fırsatları daha iyi tespit etmeye çalışıyorlar.
Yatırım planlarınızdan bahseder misiniz?
Odağımız mobilite. Bu alandaki şirketimiz olan Comodif iyi bir yere geldi. Turkcell’le Kopilot, Tofaş’la Fiat Yol Arkadaşım, Renault’ta da Motrio projesini gerçekleştirdi. Akıllı araçlar için yazılım ve donanım alanında Türkiye’nin lider şirketi haline geldi. Amacımız Comodif’in bu ürünlerini Türkiye’deki daha fazla araçta yaygınlaştırmak. Bunun için stratejik işbirlikleri düşünüyoruz ya da yatırıma çıkabiliriz. İki kişiyle başlayan bu girişim, bizim için kurumsal bir başarı hikayesi. F+ Ventures’ın da mobilite konusunda yatırımlar yapan bir fon haline gelmesini planlayarak yola çıktık, bugüne kadar 5 milyondan dolardan fazla yatırım yaptık. Amerika’da Chargepoint, İsrail’de Valens, Türkiye’de Garaj Sepeti yaptığımız yatırımlar arasında. Bir de iç girişimlerimiz var. Farplas bünyesinden çıkan CSUM (Urban mobilite için yaratıcı çözümler) ise kullanıcı deneyimine yönelik çalışmalar yapıyor. Bildiğiniz gibi Farplas, otobüs içindeki servis setlerini üretiyor. Örneğin, CSUM bu servis setlerini otobüs camına yansıtabilir miyiz, camı ekran gibi kullanabilir miyiz gibi projeler üzerinde çalışıyor. Yani kendimizi yıkmaktan, olan ürünlerimizi değiştirmekten korkmuyoruz. İnovasyonu öne çıkartıyoruz. CSUM, geleceğin araçlarını tasarlamakla ilgili deneyimler yapıyor. Bu servis seti de olabilir akıllı valiz de…
İstiyoruz ki bizim gibi mobilite ile ilgili tüm kurumlar, müşterilerimiz, paydaşlarımız da bizimle Fark Labs’te iş birliği yapsın, birlikte ürün geliştirelim, araştırma yapalım, hatta yatırım yapalım. Önümüzdeki yıllarda otomotivin geçireceği değişim o kadar geniş ve hızlı olacak ki, tüm oyuncuların bu değişimi tek başına geçirmesi kolay olmayacak, işbirliğine her zamankinden daha fazla ihtiyaç var. Arya Yatırım Platformu’nda ise Tutumlu Anne’nin ikinci raundunu kapattık. 200 bin dolarlık bir yatırımdı. İkinci el çocuk eşyası satışı yapan Tutumlu Anne hızlı büyüyor. Alternatif protein ve hayvan maması alanında faaliyet gösteren Naturansa ABD’den de yatırım aldı. Türkiye’de üretime başlayacak. Bu niş üretim, Türkiye’nin katma değerli ihracat modeline de çok uygun. Ayrıca, Fazla Gıda’nın yatırımcısıyım. İşletmelerin atıklarını ve tarihi geçmiş malzemelerini topluyor. Almanya’da Metro grubu ile de anlaştılar. Sürdürülebilir gıda yatırımları önem kazanacak. Kendi girişimimiz olan Miss Locma’yı Ankara, Bodrum ve İstanbul’da Bağdat Caddesi’nde de açtık, şimdi franchising modeline geçiyoruz
Birbiriyle ilgisi olmayan birçok alanda yatırımlar yapıyorsunuz. Siz yatırımlara neye göre karar veriyorsunuz?
Yatırımlar birbiri ile ilgisiz gibi gözükse de aslında ortak noktalan var. Üç ana dikeyim var: Birincisi mobilite; F+ Ventures aracılığı ile yatırım yapıyorum. İkincisi kadın; Arya Kadın Yatırım Platformu aracılığıyla kadınların kurduğu işlere yatırım yapıyorum. Üçüncüsü ise teknoloji; Galata Business Angels. Teknolojinin de daha çok sürdürülebilir gıda, besin konularına uyarlanmış şeklini seviyorum. Ayrıca bu yatırımlar, bilmediğim ama öğrenmek istediğim işleri yakından görmek için de bir fırsat. Genelde yatırımcılar bildikleri işlere yatırım yapıyor. Devir artık bildiğimiz, klasik işleri dijitalleştirmek, dijital olan işleri ise günlük iş haline getirmenin devri. O yüzden hem çok esnek, hem çok hızlı, hem de çok açık fikirli olmalıyız.
Fortune Dergisi Nisan Sayısı
Fortune Dergisi Nisan Sayısı
